توبه و اجتناب از گناه (قرآن)از آثار توبه که در آیات قرآن به آن اشاره شده، «اجتناب از گناه» است. ۱ - اجتناب از گناه با توبهتوبه، زمينه اجتناب انسان از گناه: ۱. «الَّذينَ يَأكُلونَ الرّبوا لايَقومونَ الّا كَما يَقومُ الَّذى يَتَخَبَّطُهُ الشَّيطنُ مِنَ المَسّ ذلِكَ بِانَّهُم قالوا انَّمَا البَيعُ مِثلُ الرّبوا واحَلَّ اللَّهُ البَيعَ وحَرَّمَ الرّبوا فَمَن جاءَهُ مَوعِظَةٌ مِن رَبّهِ فَانتَهى فَلَهُ ماسَلَفَ وامرُهُ الَى اللَّهِ ومَن عادَ فَاولكَ اصحبُ النّارِ هُم فيها خلِدون؛کسانی که ربا می‌خورند، (در قیامت) برنمی خیزند مگر مانند کسی که بر اثر تماس شیطان، دیوانه شده (و نمی‌تواند تعادل خود را حفظ کند؛ گاهی زمین می‌خورد، گاهی بپا می‌خیزد). این، به خاطر آن است که گفتند: داد و ستد هم مانند ربا است (و تفاوتی میان آن دو نیست.) در حالی که خدا بیع را حلال کرده، و ربا را حرام! (زیرا فرق میان این دو، بسیار است.) و اگر کسی اندرز الهی به او رسد، و (از رباخواری) خودداری کند، سودهایی که در سابق (قبل از نزول حکم تحریم) به دست آورده، مال اوست؛ (و این حکم، گذشته را شامل نمی‌گردد؛) و کار او به خدا واگذار می‌شود؛ (و گذشته او را خواهد بخشید.) اما کسانی که بازگردند (و بار دیگر مرتکب این گناه شوند)، اهل آتشند؛ و همیشه در آن می‌مانند.»امام باقر علیه‌السّلام «موعظه» را در این آیه به توبه تفسیر نموده‌اند. ۲. «والَّذينَ اذا فَعَلوا فحِشَةً اوظَلَموا انفُسَهُم ذَكَروا اللَّهَ فَاستَغفَروا لِذُنوبِهِم ومَن يَغفِرُ الذُّنوبَ الَّا اللَّهُ ولَم يُصِرُّوا عَلى ما فَعَلوا وهُم يَعلَمون؛و آنها که وقتی مرتکب عمل زشتی شوند، یا به خود ستم کنند، به یاد خدا می‌افتند؛ و برای گناهان خود، طلب آمرزش می‌کنند -و کیست جز خدا که گناهان را ببخشد؟ - و بر گناه، اصرار نمی‌ورزند، با اینکه می‌دانند.» از مفهوم دو حدیث منقول از امام باقر و امام صادق علیهماالسلام در تفسیر آیه یاد شده است که در اندیشه توبه نبودن را اصرار بر گناه و توبه از گناه و اجتناب از آن را شرط استغفار می‌داند. ۲ - پانویس۳ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۹، ص۷۰، برگرفته از مقاله «آثار توبه (اجتناب از گناه)». |